สร้างขีดความสามารถในการแข่งขันด้วยการสร้างกลยุทธพันธมิตทางธุรกิจ

ดร.ทองพันชั่ง พงษ์วารินทร์  

Michael E. Porter ศาสตราจารย์ด้านการบริหารจาก Harvard Business School พูดถึงองค์ประกอบหลักที่สำคัญในการสร้างขีดความสามารถในการแข่งขัน (competitive advantage) ได้แก่ เร็วกว่า faster ดีกว่า better ถูกกว่า cheaper และการมุ่งเน้นไปที่จุดสนใจ focus เพื่อสร้างขีดความสามารถในการแข่งขันขององค์กรให้สูงขึ้น องค์กรต้องมีการปรับตัว และหนึ่งในกลยุทธ์ที่หลายองค์กรนิยมนำมาใช้คือ การสร้างความร่วมมือ เพื่อเป็นพันธมิตรทางธุรกิจกระหว่างกัน สำหรับการสร้างพันธมิตรนั้นมีได้หลากหลายรูปแบบได้แก่ การสร้างพันธมิตรระหว่างซับพลายเออร์ กับบริษัทผู้ผลิต หรือ การสร้างพันธมิตระหว่างบริษัทที่เป็นคู่ค้า หรือคู่แข่ง ดังตัวอย่างที่เราเห็นในปัจจุบัน เช่น ความร่วมมือระหว่างบริษัทผลิตรถยนต์สองยี่ห้อ ที่แลกเปลี่ยนเทคโนโลยีซึ่งถือได้ว่าเป็นจุดแข็งระหว่างกัน แล้วนำมาพัฒนาธุรกิจโดยพัฒนาผลิตภัณฑ์ในรูปแบบใหม่ที่มีนวัตกรรม และตรงตามความต้องการของลูกค้าได้มากกว่า

 

อย่างไรก็ดีการที่จะนำกลยุทธสร้างพันธมิตรมาประยุกต์ใช้นั้นถือได้ว่าเป็นเรื่องที่มีความละเอียดอ่อน และมีความซับซ้อนในหลายมิติ และยังพบปัญหาในหลายประเด็นซึ่งส่งผลทำให้เป้าหมายที่จะเป็นพันธมิตรธุรกิจนั้นยังไม่ได้ผลลัพธ์ตามที่ต้องการไว้ และอาจส่งผลทำให้เกิดปัญหาอื่น ๆ เพิ่มเติมขึ้นมาได้ ดังนั้นถ้าหากองค์กรจะเตรียมตัวเพื่อสร้างความเป็นพันธมิตทางธุรกิจได้อย่างราบรื่น ต้องมีการเตรียมความพร้อมเพื่อรองรับกับการเปลี่ยนแปลงที่จะเกิดขึ้นกับองค์กรในอนาคต

เรื่องนี้ถือได้ว่าเป็นเรื่องที่มีความน่าสนใจเป็นอย่างยิ่ง จากการสำรวจโดยแบบสอบถามของผู้สนใจท่านหนึ่งที่ได้ทำแบบสอบถามจำนวน 101 ชุด โดยสอบถามกับบริษัทที่มีการดำเนินกลยุทธ์พันธมิตรทางธุรกิจจำนวนบริษัทที่พบปัญหาการดำเนินกลยุทธ์พันธมิตทางธุรกิจตั้งแต่ปี 2560 -2564 มีแนวโน้มที่จะสูงขึ้น ดังภาพที่ 1

 

ภาพที่ 1 แสดงจำนวนจำนวนบริษัทที่พบปัญหาการดำเนินกลยุทธ์พันธมิตทางธุรกิจ

และผลจากการสำรวจถึงปัญหาที่เกิดในการดำเนินกลยุทธ์การร่วมมือพันธมิตรทางธุรกิจแสดงดังภาพที่ 2

 

ภาพที่ 2 แสดงปัญหาที่พบในการดำเนินกลยุทธ์พันธมิตทางธุรกิจ

 จากภาพที่ 2 สามารถนำมาจัดลำดับปัญหาโดยเรียงลำดับปัญหาจากมากไปน้อย 5 อันดับแรก ได้ดังนี้

1.       บริษัทที่จะเข้าร่วมพันธมิตรมีเงื่อนไข หรือข้อตกลงในการเข้าร่วมยุ่งยาก

2.       มีวัฒนธรรมองค์กรที่แตกต่างกัน

3.       บริษัทที่จะเข้าร่วมเป็นพันธมิตรมีวิสัยทัศน์ หรือมุมมองที่แตกต่างกัน

4.       การหาบริษัทที่เข้าร่วมกลยุทธ์พันธมิตรทางธุรกิจได้ยาก

5.       ขาดการสนับสนุนจากของรัฐในการกระตุ้นให้มีการร่วมพันธมิตร

หากเราสามารถหาแนวทางในการบริหารเพื่อลดปัญหาการการดำเนินกลยุทธ์พันธมิตทางธุรกิจให้น้อยลงก็จะเป็นประโยชน์อย่างยิ่งต่อภาคธุรกิจทั้งในองค์กร และภาคธุรกิจของประเทศไทยได้อย่างแน่นอน