เลือกเครื่องมืออย่างไร? ให้ประสบความสำเร็จในการดำเนินกิจกรรมคิวซีซี

โดย ทองพันชั่ง พงษ์วารินทร์ Email:tpongvarin@yahoo.com Mobile:089-8118340

facebook:BT-Corporation 

สวัสดีครับทุกท่านบทความในตอนที่แล้วเราได้เรียนรู้เกี่ยวกับการดำเนินกิจกรรมคิวซีซีกันไปเบื้องต้นแล้ว สำหรับตอนนี้เราจะมาเรียนรู้เรื่องราวเกี่ยวกับการประยุกต์ใช้เครื่องมือคุณภาพ ประกอบการดำเนินกิจกรรมคิวซีซี พร้อมแล้ว เรามาเรียนรู้ร่วมกันเลยนะครับ

 

ในสนามรบ ถ้านักรบแบกเตรียมอาวุธไปแค่เพียง ดาบ กับโล่ห์ เท่านั้น เมื่อถึงเวลาที่เราต้องสู้กับข้าสึกที่เตรียมอาวุธมาพร้อมกว่าเรา เราก็อาจจะเพลี้ยงพล้ำได้ หรืออีกกรณี หนึ่ง คือ เราเตรียมอาวุธไปครบมือ แบกไปเต็มที่เลยทั้ง ดาบสั้น ดาบยาว มีดพก ธนู หอก ทวน โล่ห์ ง้าว พร้อมใช้งานเต็มที่ แต่เมื่อเผชิญหน้ากับข้าศึกจริงๆ แล้ว บางที อาวุธที่มีให้เลือกมาจนเกินไป ก็อาจกลายมาเป็นปัญหาให้เราอีกก็ได้จริงไหมครับ? ดังนั้นดีที่สุดคือ ต้องเตรียมอาวุธไปให้เหมาะสมกับการรบแต่ละครั้ง และที่สำคัญต้องรู้จักใช้เครื่องมือให้คล่องแคล่ว จนเกิดความชำนาญสูงสุดเท่าที่จะเป็นไปได้ ทำได้อย่างนี้โอกาสที่เราจะสร้างชื่อในสมรภูมิรบก็จะมีมากเลยทีเดียวจริงไหมครับ?

            หลายครั้งที่ผมไปบรรยายหลักสูตรการดำเนินกิจกรรมคิวซีซี ให้กับทั้งมือใหม่ ไม่เคยทำเลย เพิ่งจะมารู้จักคำว่า การดำเนินกลุ่มกิจกรรมคิวซีซี กันในวันอบรมนั้นเป็นวันแรก กับ ผู้ที่เคยทำกิจกรรมคิวซีซีเข้าประกวดมาแล้วหลายต่อหลายปี ซึ่งผู้เข้าร่วมฝึกอบรมทั้งสองกลุ่มมักจะมีคำถามเหมือนๆกันว่า

“เราจะเลือกเครื่องมือใดบ้าง เพื่อใช้ในการกิจกรรมกลุ่มคิวซีซี?

เพื่อทำให้ได้อย่างเหมาะสมที่สุด”

 ปัญหาในการใช้เครื่องมือประกอบการดำเนินกิจกรรมคิวซีซี สำหรับผู้ที่ไม่เคยทำมาเลย คือ ไม่มีความเกี่ยวกับขั้นตอน และวิธีการใช้เครื่องมือ คุณภาพใดๆ เลย จึงไม่รู้ว่า เราควรจะเลือกใช้เครื่องมืออะไร? แต่สำหรับผู้ที่มีประสบการณ์ด้านการดำเนินกิจกรรมคิวซีซีมาหลายปี ปัญหาของเขาก็คือ รู้จักเครื่องมือ ทั้ง 14 คือ 7QC Tools แบบเก่า และ New 7 QC Tools แต่เมื่อถึงเวลาที่ต้องทำกิจกรรมคิวซีซีเข้าจริงๆ ก็เลือกไม่ถูกเหมือนกันว่า จะเลือกใช้เครื่องมือไหนดี หลักง่ายๆ ที่ผมนิยมใช้ทุกครั้งในการเลือกเครื่องมือเพื่อดำเนินกิจกรรมคิวซีซี คือ

 “เครื่องมือที่ดี คือ เหมาะสมกับหัวข้อ และ ง่าย ไม่ต้องเยอะ”

 สำหรับเครื่องมือที่อย่างน้อยต้องมีในการดำเนินกิจกรรมคิวซีซี มีดังต่อไปนี้

ขั้นตอนที่ 1 การนำเสนอหัวข้อ และที่มาของปัญหา

1.       แผ่นตรวจสอบ (Check Sheet)  เพื่อแสดงรายละเอียดของข้อมูลที่เราเก็บรวบรวมมา ให้กับผู้อ่านได้เห็นว่า เราเก็บข้อมูลมาจริงๆ นะ ไม่ได้คิดขึ้นมาเอง เช่น ข้อมูล ปริมาณของเสียในช่วงเดือนที่ผ่านมา จำนวนอุบัติเหตุ จำนวนของของเสียที่เกิดขึ้น แยกตามผลิตภัณฑ์ หรือ ชนิดของปัญหา

2.       กราฟ (Graph) เพื่อแสดงข้อมูลให้กรรมการเข้าใจได้ง่ายขึ้นกว่าตาราง หรือ check sheet กราฟที่นิยมใช้คือ กราฟเส้น กราฟแท่ง กราฟวงกลม และกราฟแบบเรดาร์  (เรื่องเทคนิคการเลือกใช้กราฟ ผมจะเขียนอธิบายภายหลังครับ)

3.       พาเรโต้ (Pareto) เพื่อจัดลำดับของปัญหาให้ได้เห็นว่า หัวข้อที่เราเลือกมานั้นมีความสำคัญเป็นอันดับต้นๆ เลยนะ ไม่ใช่ว่า นึกอยากจะทำหัวข้ออะไรก็เลือกมาทำ สำหรับแนวคิดของพาเรโต้ นั่นก็คือ ปัญหาหลั 20% จะส่งผลทำให้เกิดปัญหา 80% ดังนั้นเราจึงควรที่จะต้องหาปัญหาหลักๆ ให้ได้ก่อน จึงจะแก้ไข

 ขั้นตอนที่ 2 การวิเคราะห์สาเหตุ และต้นตอของปัญหา

4.       Affinity Diagram เป็นเครื่องมือหนึ่งที่ใช้ในการระดมสมองอย่างมีประสิทธิภาพสูงสุด (สำหรับผม ผมชอบเครื่องมือนี้มาก) เพื่อทำให้สมาชิกในทีมได้นำเสนอรายละเอียดต่างๆ ที่เกี่ยวข้องกับปัญหา หรือเรื่องที่เราสนใจออกมาเป็นตัวหนังสือ

5.       แผนภูมิ ก้างปลา (Fishbone diagram) หรือแผนภูมิต้นไม้ (Tree diagram) สองเครื่องมือนี้จะนำมาใช้ในการบันทึกรายละเอียดจากการระดมสมอง เพื่อแก้ไขปัญหากันอย่างเป็นระบบ

 ขั้นตอนที่ 3 การกำหนดแผนการดำเนินการแก้ไขปัญหา

6.       แผนภูมิ แกนท์ (Gantt chart) เป็นเครื่องมือที่ใช้ในการบันทึกรายละเอียดของกิจกรรมที่เราดำเนินการแก้ไข เช่น กิจกรรมที่ต้องปฏิบัติ ระยะเวลาที่ใช้ ผู้รับผิดชอบ และตารางการปฏิบัติ

 ขั้นตอนที่ 4 การสรุปผลการดำเนินกิจกรรมคิวซีซี

7.       กราฟ (Graph) โดยแสดงการเปรียบเทียบผลการแก้ไข ก่อน และหลังการแก้ไขปัญหาอีกครั้ง

 นอกจากเครื่องมือนี้แล้ว อาจมีการประยุกต์ใช้ ฮีสโตรแกรม (Histogram)  แผนภูมิควบคุม (Control chart) ผังการกระจาย (Scatter diagram) หรือ ผังการไหลของงาน (Flow chart) อีกมากมาย ประกอบการดำเนินกิจกรรมคิวซีซี ตามความเหมาะสมของหัวเรื่องที่ทำละครับ ลองนำแนวคิดการเลือกใช้เครื่องมือให้เหมาะสมไปประยุกต์ใช้ดูนะครับ และถ้าสงสัย หรือได้ผลอย่างไรอย่าลืมอีเมลล์มาแลกเปลี่ยนกับผมได้ที่ tpongvarin@yahoo.com

สุดท้ายขอฝากคมคิดสะกิดใจว่า “เลือกเครื่องมือดี งานมีแต่ราบรื่น เลือกเครื่องพลาด เป้าหมายอาจไกลเกินฝัน” โชคดีนะครับ

 ท่านสามารถอ่านบทความที่น่าสนใจอื่นๆ ได้ที่ Www.bt-training.com ครับ